Via het “einde van de wereld” naar Zweden

Maandag 30 juli 2018 ; Knivsh – Kungshamn

Gisteren met de westen wind keurig op hoger hal tegen de rots geparkeerd, maar nu was de wind oost, dus lagerwal…

Rustig ontbijten in een mooi zonnetje en maar eens nadenken over hoe hier schadevrij weg te varen. We lagen een beetje aan een uitstekend prachtig afgerond rotsblok, maar hoe varen we hiervan vrij?. Met de bijboot met buitenboordmotor dwars wegslepen? Kan, maar dat vinden we toch een beetje een laffe optie.

Het boekje van Martine Van der Veen, de bootmeester, erbij genomen. Ja, een lange lijn in het verlengde van ons schip (loeflijn). Dan moeten we eerst een meerpen slaan in zee….. Uiteindelijk met een spring. Motor achteruit en dan met de boegschroef de kop van de wal. Het duurde even, maar het lukte!

Op de motor naar de Sotekanalen. Niet duidelijk waarom dit meervoud is, want het is volgens mij maar één kanaal. Dit kanaal is een verbinding die gedeeltelijk gegraven is en de rotsen zo hier en daar wat opgeblazen. Ik kan op Wikipedia alleen iets over dit kanaal vinden in het Zweeds….

Als je dit kanaal niet neemt, moet je over zee en daarmee een behoorlijk eind om. Als ik de constructies bekijk, schat ik in dat dit kanaal ergens begin 1900 is gebouwd. Alfred Nobel (inderdaad die gozer van de Nobelprijs) heeft er vast wel een paar centen aan verdiend door het leveren van de benodigde dynamiet. Het kanaal is smal. In het Zweeds stond er heel smal kanaal en iets van 4,20 m…… en toeteren, zodat andere schepen…. Enz. Nu zijn wij 4 m breed. Rob vindt zoiets wel een uitdaging. Oké, we kunnen altijd weer achteruit. In het midden is er een brug en die behoort te draaien.

Later vond ik wat meer informatie: Het kanaal is 4,8 km lang, 15 m breed, 4,20m diep, de brug is 7,20m hoog en beweegbaar en het kanaal is geopend in 1935.

Keurig achter elkaar door het kanaal. Prachtige omgeving. Opgeblazen rotsen, maar ook glooiende grashellingen. Het leek wel wat op het Caledonisch kanaal door Schotland. In het midden een brug. De zeilschepen voor ons, konden er onderdoor. Wij de toeter gepakt en 2x lang, 2x kort en de brug ging keurig open.

Door het kanaal heen, voeren we naar Kungshamn. We waren toe aan een rustdag. Joke op maandag: wasdag! Rob verzint wel iets om te klussen.

Nu is Kungshamn met een hele hoge brug over het water verbonden met Smögen. Maar over Smögen hoorden we: dat is blijkbaar wel heel erg druk en daar hadden we even geen zin in. We kunnen altijd over de brug wel ff naar de overkant. Hier in Kungshamn een gezellig klein haventje. Achter ons lag een kudde mega grote motorjachten, maar bleken aardige mensen te zijn…

Zondag 29 juli 2018 ; Grebbestad – Knivsh

Weer verder naar het zuiden. Weer prachtig zeilen tussen de scheren door. De Zweden houden van zeilen. Met een zeilboot ga je zeilen en niet op de motor varen. We kruisen en nu weinig wind, maar heerlijk zo te zeilen. Sturen op de hand. En natuurlijk toch een beetje competitiegeest. Die Zweed die ons net voorbij voer, gaat links van dat eiland langs, dan wij rechts…. Yes, nu 100 m voorsprong. Kerels…..

16 Mijl lekker rustig zeilen met een gemiddelde snelheid van een kleine 4 knopen. Kortom zo heerlijk rustig….

We zochten een mooie baai om te ankeren, maar we zagen een perfecte rots, met een paar stalen ogen in die rotsblokken. We hebben wel van die rotspennen, maar dan moet je wél een spleetje of een scheurtje in die rots hebben, om zo’n pen in te kunnen meppen. De volgende keer toch maar een boutenschiethamer meenemen…….

Joke op een rots gezet met enige lijnen. Uiteindelijk lagen we prima. Stootwillen tussen rotsen en ons schip. Vooral de ‘skippybal’ komt dan goed van pas. Een rondje geklauterd over ‘ons’ eiland. Vanaf het hoogste punt kon je ons schip net niet zien, dus vandaaruit geen mooie foto. Inderdaad, met een drone hoef je niet te klauteren….

’s Avonds uiteraard aan boord gegeten. Heerlijk als je zoveel etenswaren aan boord hebt. Een blikje van slager Klaver in Lelystad opengetrokken met gehaktballen. Die in blokjes gesneden. Alles in de grote hapjespan. Kidneybonen erdoor, uien, paprika, courgette en een pakje van de Aldi: Boemboe groene curry. Heerlijk! Is dit recept nog ergens culinair op gebaseerd? Uiteraard! Die ingrediënten hadden we nl aan boord…..

Die waterscooters blijven langs scheuren, tot het donker wordt. Dat daar niet meer ongelukken mee gebeuren.

Zaterdag 28 juli 2018 ; Kosterhamn/Langevik – Grebbestad

Wakker worden in een prachtige baai voor anker, met een staalblauwe lucht boven ons. ’s Morgens telden we 10 jachtjes; 8 Noren, 1 Zweed en 1 Hollander, wij. De wind zou vandaag wat aantrekken.

Prachtig natuurgebied waar we doorheen voeren. Op zee trok de wind inderdaad flink aan. Eén rifje. Toch nog maar één erbij. We hadden achteraf de kotterfok moeten zetten, i.p.v. de genua. De genua wel wat ingerold, maar die geeft dan toch meer helling, dan de 100% vlakke kotterfok.

Er trok een donkere wolk over. Daar zat natuurlijk wel wat extra wind onder, maar na die wolk bleef het toch flink tochten. Uiteindelijk naderden we Grebbestad. Net voor we de haven invoeren, zagen we een oude Delanta tussen de rotspunten schuiven. Dat kan vast de bedoeling niet zijn. Met zoveel wind, is dat geen pretje, maar een speedboot met enige honderden Pk’s gooide een lijntje over en sleurde het schip er weer tussenuit. Daar liggen ze hier blijkbaar niet wakker van.

Grebbestad. We waren al gewaarschuwd. Druk…. Dat klopte. Een uur lang zoeken naar een beetje fatsoenlijke plek. Gekkenhuis. Nog even met een andere Nederlander op een prachtige plek aangelegd. Oké in keurig Zweeds stond er een bordje bij met voor ons onduidelijke Zweedse tekst. Na volledig geïnstalleerd te zijn, bleek deze plaatsen gereserveerd te zijn, dus helaas wij weer weg.

We zagen een zeiljacht waar we langszij konden. Prima plek dachten we….. Twee aardige Deens jongens. Maar achteraf gezien: het was wel zaterdagavond en dan gaan die Scandinaviërs nog weleens uit hun dak… En er was één tent, waar een liveband optrad aan die hele lange kade. Inderdaad, daar lagen wij precies voor. Op zich geen verkeerde muziek, maar een partij herrie…. Dat stopt toch om? We zagen al twee politieagenten daar naar binnen gaan. Zou dat helpen? Lachend kwamen ze 10 minuten later weer naar buiten. Achteraf bleken ze blijkbaar vergunning te hebben tot 1 uur, maar toen begon 100m verderop een band te spelen met zeer luide kaboem-kaboem-muziek. Voor mij kwamen er weer Griekse herinneringen naar boven.

En het havengeld. Is wél een alinea waard. Was € 43 voor één nachje. Daarmee Terschelling verdrongen van de eerste plaats……..

Minder goed geslapen die nacht en ’s morgens maar weer snel weg uit dat circus.
De drukte. Natuurlijk even geïnformeerd, wanneer de schoolvakanties in Zweden zijn afgelopen. De Noorse kids moeten as maandag weer aan de bak en in Zweden een week later. We merkten het al aan de vele Noorse schepen, die noord voeren, terug naar huis.

Vrijdag 27 juli 2018 ; Skjaerhollen – Kosterhamn/Langevik

Pas om half één vertrokken. Dit is onze laatste haven in Noorwegen, dus de overgebleven Noorse Peseta’s moesten nog ff opgemaakt worden. Onze buurman in de haven, een Noorse zeilinstructeur gaf ons nog vele tips voor ankerplaatsen en hoe de drukte in Zweden te omzeilen.

Vandaag maar 9 mijl op het programma. Mooi windje uit het NW’n, 15 knopen. Prachtig bakstag naar het zuiden over zee. Zo voeren we de Noors-Zweedse grens over.
Mooi moment om toch even stil te staan bij het land, waar we 6 weken zo gastvrij vertoefd hebben. Natuurlijk e.e.a. toch enigszins gechargeerd. De meeste lezers kennen mij een beetje…………
– Hele vriendelijke mensen die Noren, maar het duurt even voor ze ‘ontdooien’…..      Voorbeeldje: Je komt als twee NL-bejaarden op een steiger aanvaren en daar hele families aan het zonnebaden. Allemaal watersporters. Dan neemt er niemand een lijntje aan. Tegen de tijd dat we de volgende dag weer wegvaren, kletsen ze je de oren van je hoofd. Heel gezellige mensen die Noren, maar het duurt alleen even.
– Noorwegen is een rijk land. Oorzaak: olie en gas. Alle gasinkomsten gaan naar de Noorse overheid in een potje. Potje, zeg maar rustig pot. Een biljoen dollar zit er intussen in. Als je dat deelt door de 5,5 miljoen Noren, heeft een ieder enige tonnen pp. Van baby tot bejaarde. De Noorse overheid heeft dit allemaal belegd. Wat een verschil met Nederland. Toen we een beetje gas in Slochteren vonden, wisten we niet hoe snel we dit moesten opmaken. Nu er in Groningen een paar scheurtjes in huizen ontstaan: waar halen we het geld vandaan om dit te betalen. Nix geen gaspotje met een paar miljard…..
– Het duurde bij ons 2 weken, voor we de eerste havenmeester zagen. Ach, er hangt een lijstje met de tarieven en een brievenbus, waar je je geld in doet. Of betalen via internet (GoMarina). Mij onduidelijk of het echt gecontroleerd wordt. Wasmachines? Prachtige Miele wasmachines kun je gratis gebruiken. Uiteraard staat er voldoende wasmiddel bij. En al dit soort ‘openbare’ ruimten, brand schoon. De Noren gaan er vanuit, dat de medemens eerlijk is! En natuurlijk betaal je dan als zuinige Hollander gewoon…..
– Het weer. Nu 5 weken zon! Elektrisch kacheltje mee, thermo ondergoed, wollen mutsen……..
– Wat is duur? Alcohol, sigaretten, brandstof-auto’s. De Noren betalen geen inkomstenbelasting, maar deze producten zijn erg duur. Dit wisten we, dus we hadden ‘wat’ wijn en sigaretten uit goedkoop Holland meegenomen………
Ach, wat een mooi, rustig en vriendelijk land. Het weer is nog wel eens wat vochtig, maar daar hadden wij dit jaar geen last van…..

Maar nu Zweden. We zullen ongetwijfeld verschillen opmerken met Noorwegen. Ook een welvarend land, maar geen olie en gas, maar lucifers en IKEA…..

We waren aan het zeilen naar het eiland Koster, bestaande uit een noordelijk en zuiderlijk eiland. Daartussen een smalle doorgang en daar houden we van. Tjé wat een drukte in dit noordelijke deel van Zweden. Zoveel Zweden? Ach neen, allemaal Noren, die op het goedkope Zweden afkomen.

De Scandinaviërs houden ervan, om af te meren met hun hekanker en dan met de voorpunt liefst bijna tegen een rots aan. Maar hier is het zo druk, dat ze mannetje aan mannetje tegen die ene rots liggen. Wij maar een grote beschutte baai, Langevik, genomen en het vooranker laten zakken met een druk op de knop. Het volgende schip ligt tenminste 200 m verderop. Lekker zwemmen in je blootje. Helaas wel door een kwal gebeten, maar dat gaat vanzelf weer over.

De bluePassion met de kop in de wind. Rust. De maanverduistering moest vannacht zichtbaar zijn, maar zwemmen maakt slaperig. Het ultieme vakantiegevoel voor ons.

Donderdag 26 juli 2018 ; Verdens End – Skjaerhollen

Vertrek uit Verdens End. Wat een prachtig natuurgebied en wat een fantastische haven. We hebben al heel wat bijzondere belevenissen meegemaakt, maar deze vergeten we ook zeker niet!

Om 12:30 uur vertrokken we pas. Eerst nog een wandeling gemaakt en nog meer foto’s gemaakt. Prachtig!
We kozen ervoor, om Oslo maar – letterlijk – links te laten liggen. Nog …. Mijl naar het noorden te zeilen en dan weer geheid met tegenwind weer terug? Neen! We zijn allebei al eens in Oslo geweest en van Schiphol – Oslo vv, gaat veel sneller.

Dus een oversteek over de grens van het Oslofjord en het Skagenrak naar Skjderhalden over zee, dus ruimte genoeg. Bakstag windje, dus de gennaker omhoog. Wat een heerlijk zeil is dat toch.. Een soort hele bolle fok, die ons schip echt vooruit sleurt. Dan laat Rob de besturing van ons schip niet over aan de stuurautomaat, maar dan doet hij het zelf….

Skjaerhollen is een drukke Noorse toeristenhaven. Helemaal naar binnen gevaren, want we willen nog weleens geluk hebben, dat er helemaal aan het begin van de haven nog één plekje, voor ons vrij is, maar nu……. helaas…. Maar bij het begin van de ingang ging er net een zeiljacht weg, dus een plekje voor ons.

Hier in Noorwegen is het wel een heel verschil met jachthavens in NL en de meeste Europese jachthavens. Na 17:00 uur ‘loopt’ een haven meestal ‘vol’, maar in Noorwegen loopt deze dan juist ‘leeg’. Alle overmaatse speedboten vertrekken dan weer. Dat volk heeft nl een huis op één van de omringende eilanden, waar geen autoverkeer mogelijk is en die zijn ff met hun snelle speedboot naar het dorp geweest om boodschappen te doen, naar de kapper geweest en een drankje gedaan. Dus die gaan ’s middags om 5 uur weer met hun speedbootje naar huis……

Woensdag 25 juli 2018 ; Vestre Odegarden – Verdens End

Zoals gebruikelijk een mooie route uitgezet tussen de scheren en rotsen onder water door. Als we op de plotter maar buiten het ‘blauwe’ blijven. Want blauw op de kaart betekent het is hier minder dan 5 meter diep en dan moeten we echt opletten. Nu steekt onze boot ‘maar’ 2 meter diep, dus we hebben dan nog 3 meter speling.

Volgens het logboek waren we een kwartier onderweg. Grootzeil + genua omhoog. Rob stuurde op de plotter tussen twee blauwe vlekken door. Met één oog op het beeldscherm van de plotter en het andere oog op de dieptemeter. Dat kijkt best wel moeilijk….. Hier moet dan meer dan 5 meter diep zijn. Edoch: boem, knal, schurend geluid…… dikke shit, ik bedoel uiteraard hemeltje………. met de kiel over een rots geschoven…. Terwijl we schoven, een blik geworpen op de dieptemeter; het is hier 5 meter diep???……. Maar ja, blijkbaar een rotspuntje, waar de dieptemeter net langs ging….?

Motor aan en we waren weer vrij snel ‘los’. Nu de bilgepomp aan! Staat er water onder de vlonders…..? Toch een beetje paniek! Op dieper water de kielbouten ff goed visueel geïnspecteerd. Neen, gelukkig niets te zien. Gelukkig was het niet boem-ho. Ik bedoel. geen frontale botsing met de rotspunt en het roer ook niet geraakt. Die had ik in mijn handen en dan voel je wel iets. En ach, die gietijzeren kiel kan wel een paar krasjes hebben. In september moet de boot toch ff uit het water, dan toch maar even goed (laten) inspecteren.

René Vleut, onze Scandinavië-zeil-goeroe uit Lelystad, confronteerden we, wat er gebeurd was en die sprak: “Zoals de Zweden zeggen: Je bent hier niet geweest als je niet 1 keer een rotsje hebt geraakt”.

Maar na dit akkefietje wordt je toch wat voorzichtiger. Hierna toch alleen maar de gestreepte doorgaande routes tussen de scheren door op de kaart volgen… En vandaag om een beetje over de schrik heen te komen, maar ff over zee zeilen. Met meer dan 100 meter diep, heb je vast geen last van zo’n ‘vastloper’….

Nu naar Verdens End. Letterlijk vertaald: Werelds Einde. We hadden geen idee, wat we ons daarbij moesten voorstellen, maar door twee Noren geadviseerd. Daar moesten we beslist niet langsvaren…. Het is ook nog een beschermd natuurgebied.
En ze hadden gelijk. Een fantastische natuurlijke haven. Daar liggen in zee enorme afgeronde rotsklompen. Met een mooie ondergaande zon…. Prachtig! Ik vroeg in de jachthaven aan onze Noorse buurman, hoe komen die rotsen zo glad? Ik trof het; een geoloog. De ellende was natuurlijk wel, dat zijn verhaal doorspekt was met Engelse vaktermen, maar zoals ik het begreep: gletsjer, ijs, water en wind.

De jachthaven: in de havengidsen hadden we gelezen: hekanker uit en met het neusje naar de dam…. Maar dat was blijkbaar heel vroeguhr….. Nu overal moorings (drijvende boeien, waar je je lijntje aan vast maakt) en prachtige betonnen drijvende steigers. We moesten wél met een fikse dwarswind aanleggen, maar met onze boegschroef geen punt.
En op het hoogste punt boven de jachthaven een fantastisch restaurant met een mooi buitenterras. Die verleiding konden we natuurlijk niet weerstaan. Want vanmorgen gelukkig niet lekgeslagen en nu in een fantastische omgeving, dat moet gevierd worden…. In de ondergaande zon, heerlijke visschotel en ja, een hele fles (!!!) witte wijn… Je leeft toch om te genieten….???
Dineren met een prachtig uitzicht op de nagebouwde ‘vuurtoren’. Dit is een soort vuurkorf, die omhoog gehesen kan worden. Blijkbaar een gewilde bruidsfoto locatie.

Toch nog even een pluim voor de Noren. Ook dit is een prachtige omgeving. Heel veel dagjesmensen kwamen picknicken en zonnebaden op deze rotsen. Er staat geen enkele vuilnisbak, maar er ligt ook nergens iets van (zwerf) afval. Je neemt in Noorwegen al je verpakkingsmateriaal gewoon weer mee. Rond een ijskraam….. niets op de grond….. Er staat gewoon een afvalbak… Kunnen wij in NL een voorbeeld aan nemen! Petje af!

Dinsdag 24 juli 2018 ; Tvedestrand – Vestre Odegarden

De weervoorspellingen waren weer erg goed. Eerst deze doodlopende scheer uit aan de wind. Een klein stukje met de motor erbij. Kruisen met 12 knopen wind. Prachtig van rots naar rotswand. Buiten op zee tochtte het echt. 22 Knopen bakstag. Onder vol tuig ging dat hard. Tussen de vele scheren (rotseilanden) door.

Noorwegen is het land van de motorboten. Maar toch ook een aantal boten met een lange mast, die ook op de motor varen. Wij noemen dat zeilboten, maar deze Noren zijn blijkbaar heel zuinig op hun zeilen. Rollen ze zelden uit. Tegen de wind in, tussen de scheren door, begrijpelijk op de motor, maar met een ruime windje van 20 knopen en dan toch op de motor?

We kregen de tip, dat we net voorbij het eilandje Steinsoya naar stuurboord te varen en dan na een ½ mijl naar bakboord. Heel bijzonder…. Het bleek een soort dorpje te zijn. Stampvol met huisjes, bootjes en toeristen aan een kanaaltje van een kleine 100 m breed. De wind draaide naar het ZO’n, dus we moesten kruisen. Voor zo’n klein stukje zegt een beetje Nederlandse zeiler: 4 slagen en het is geregeld. Tussen al die kano’s, waterscooters, rubberboten door onder vol tuig. Tja, ook nog wat extra wind, dus we maakten aardig wat helling. Wij helaas geen foto’s gemaakt, maar van de kant des te meer. In dat drukke stukje vaarwater kruisen, dat komt denk ik zelden voor. En dan ook nog zo’n maffe Hollander….Heerlijk!

Bij Satoy een heerlijk rustige baai in. Er lag al een Noor tegen de rots geplakt met z’n zeilboot. Daar gaan we niet voor of achter liggen. Dan wordt het te druk…. We vonden nog een smalle doorgang en zagen daar een steile rotswand met een paar dennenbomen erop langs Vestre Odegarden. Dat is ideaal om de landvasten aan te maken. En nog in de schaduw ook. Heel voorzichtig, want dit was wel onze 1ste keer direct tegen een rotswand aan. Stootkussens er tussen. De ‘plank’ niet eens gebruikt. Ging prima. Een beetje jammer, dat er geen 220V wandcontactdozen op die rotswanden zitten, dus morgenochtend geen Nespresso….

Rob met de bijboot de omgeving nog even verkend. Een mini dorpje Asvik. Uiteraard met een houten kerk. Best wel een grote kerk voor die 10 huizen die er staan. En uiteraard: De kerk is op slot! Het valt ons op, dat in Noorwegen heel veel huizen en boten ook ‘s nachts niet op slot gaan, maar alle kerken wél!

Heerlijk geslapen tegen de rots aan. Eén nadeel van aanmeren onder een dennenboom: tot in Zweden vonden we nog overal dennennaalden op dek…